Glaucoom is een relatief frequent voorkomende oogaandoening, die de oogzenuw aantast.
De 2 meest voorkomende vormen van glaucoom zijn :
- Chronisch open hoek glaucoom: meest voorkomend
- Acuut gesloten hoek glaucoom
Chronisch open hoek glaucoom
Alhoewel er nog geen consensus is over de juiste oorzaak van glaucoom, zou een verhoogde oogdruk in de grote meerderheid van de gevallen de hoofdrol spelen.
Toch moet de oogdruk altijd gerelateerd worden aan andere onderzoeken om te evalueren of er sprake is van glaucoom en een behandeling opgestart moet worden.
De oogzenuw is een bundel van ongeveer een miljoen zenuwvezels, die het netvlies met de hersenen verbinden.
Door verhoogde oogdruk kan beschadiging van de oogzenuw optreden, met als gevolg uitval van delen van het gezichtsveld.
Deze oogzenuwcellen sterven heel geleidelijk aan af, waardoor je de gezichtsvelduitval pas in een zeer laat stadium opmerkt.
Je hebt geen pijn en je centraal zicht blijft zeer lang goed. Het verraderlijke is ook dat de blinde zones niet als zwarte vlekken in het beeld verschijnen, want ze worden tot in een gevorderd stadium door de hersenen ingevuld met patronen en kleuren van de omliggende zones in het beeld. Pas als het oog vrijwel het volledige gezichtsveld heeft verloren, word je geconfronteerd met de zware schade die is aangericht en bovendien onomkeerbaar is.
In laatste instantie verliest het oog ook het centrale zicht en is het volledig blind.
De belangrijkste factoren die de kans op glaucoom vergroten zijn
- De aanwezigheid van glaucoom in de familie
- Bijziendheid of myopie
- Het gebruik van bepaalde geneesmiddelen: vb. cortisone
- Een doorgemaakt accident aan het oog
- Afkomstig zijn van het negroïde ras
Op veertig jaar heeft twee procent van de blanken glaucoom, op tachtig jaar wordt het vier procent. Als je tussen 40 en 65 jaar bent en er is geen glaucoom in de familie, dan ga je best om de paar jaar naar de oogarts. Indien het wel aanwezig is in de familie, dan kom je best jaarlijks.
Acuut gesloten hoek glaucoom
Deze vorm van glaucoom wordt veroorzaakt door het plots afsluiten van de voorste oogkamerhoek. Dit gebeurt meestal bij ogen die korter zijn dan de gemiddelde ogen, namelijk de verziende of hypermetrope ogen.
Door de te kleine afstand tussen het hoornvlies en de iris (ondiepe voorste oogkamer) sluit de iris het afvoerkanaal in de kamerhoek af, waardoor de druk plots heel hoog oploopt.
Deze glaucoomvorm doet hevig pijn (met name hoofdpijn boven het aangetaste oog) en kan zelfs gepaard gaan met braken. Het aangetaste oog is rood en heeft een halfwijde starre pupil. Het zicht op dat oog is troebel.
Naast deze twee besproken vormen van glaucoom bestaan nog andere vormen, onder andere het aangeboren glaucoom en het glaucoom ten gevolge van andere oogziekten.
Onderzoek bij Glaucoom
Meting van de oogdruk
Een normale oogdruk varieert tussen de 10 en 22 mmHg.
In de grote meerderheid van de glaucoom patiënten is de oogdruk verhoogd, maar niet bij iedereen. Er bestaat ook een ‘lage druk-glaucoom’.
De oogdruk kan bij iedereen variëren in de loop van de dag.
Bij glaucoompatiënten kunnen deze schommelingen groter zijn.
Bekijken van de oogzenuw door oogspiegeling
Dit is uiteindelijk het belangrijkste onderzoek voor glaucoom.
Als oogarts kunnen we zien in welke mate de oogzenuw een uitholling (verlies van zenuwvezels) vertoont.
Gezichtsveldonderzoek
Het gezichtsveldonderzoek met de perimeter kan heel vroegtijdig blinde zones opsporen, vóór je die zelf opmerkt.
Dit vergt een goede medewerking. U moet alert zijn om dit onderzoek op een betrouwbare manier uit te voeren
Behandeling
Glaucoom is niet definitief te genezen. De behandelingen stabiliseren het ziekteproces door de oogdruk te verlagen, maar ze genezen je niet.
Na verloop van tijd kan je een bijkomende behandeling nodig hebben omdat het effect van je huidige behandeling de oogdruk niet meer voldoende onder controle houdt. Eens je glaucoom hebt, moet je voor de rest van je leven onder controle blijven bij de oogarts.
Oogdruppels
De meeste gevallen van chronisch open hoek glaucoom kunnen behandeld worden met oogdruppels. De laatste jaren zijn er heel wat soorten oogdruppels op de markt bijgekomen, waardoor nog zelden een chirurgische behandeling nodig is.
Laserbehandeling
Er zijn verschillende vormen van laserbehandeling. Een laser is een zeer krachtige lichtstraal waarmee men zeer kleine gaatjes kan maken.
Laser trabeculoplastie (LTP)
Bij chronisch open hoek glaucoom wordt de laserbehandeling gebruikt om de openingen van de filter waarlangs het vocht afvloeit, te vergroten.
Het effect van dit soort laserbehandeling houdt soms maar voor een beperkte tijd aan.
YAG laser iridotomie
Dit is de behandeling of preventie van het acuut gesloten hoek glaucoom. Hierbij wordt met de laser een klein gaatje gemaakt in de iris, zodat een aanval van hoge oogdruk voorkomen kan worden. Het gaatje maakt de kans op een plotse stijging van de oogdruk uiterst klein.
Operatie
Wanneer oogdruppels en/of laserbehandeling onvoldoende effect hebben, kan een operatie noodzakelijk zijn. Er bestaan verschillende soorten van oogdrukverlagende operaties, die allemaal tot doel hebben om het kamervocht beter af te voeren en zo de oogdruk te doen dalen. Het effect van zo’n operatie is meestal van lange duur. Een glaucoomoperatie is gelukkig nog zelden nodig.