Maculadegeneratie: men ziet scherp met het centrale deel van het netvlies
De retina of het netvlies vormt de binnenbekleding van het oog, waarop de beelden worden geprojecteerd. Men ziet scherp met het centrale deel van het netvlies, die de macula of gele vlek genoemd wordt.
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) is een aandoening waarbij schade of degeneratie ontstaat aan de gele vlek of macula. Hierdoor wordt vooral het centrale zicht en het scherp zien aangetast. Het perifere zicht blijft intact. Er is vaak ook een vervorming van het beeld.
Waardoor LMD ontstaat is nog niet bekend. De belangrijkste risicofactor is de leeftijd.
In onze westerse samenleving is LMD één van de voornaamste oorzaken van slechtziendheid. Het is een aandoening die in de meeste gevallen beide ogen aantast.
Er zijn meerdere vormen van LMD (die hier niet besproken worden), maar de 2 belangrijkste en meest voorkomende zijn :
- Droge vorm
- Een traag evoluerende vorm van netvlies’slijtage’. Kan in een laat stadium ook uitgebreid verlies van het centrale zicht met zich meebrengen. Deze vorm kan op ieder moment evolueren tot de natte vorm.
- Natte vorm
- Deze vorm evolueert veel sneller dan de droge vorm van LMD. In deze pathologie gaan bloedvaatjes van slechte kwaliteit groeien en woekeren juist onder de gele vlek. Deze bloedvaatjes gaan bloed en vocht lekken dat zich in de gele vlek opstapelt, wat zorgt voor een snelle en ernstige daling van het centrale zicht.
Een behandeling die de oorzaak van de ziekte bestrijdt is er nog steeds niet. We kunnen enkel de gevolgen (vochtlekkage) behandelen. Dit gebeurt met anti- VEGF injecties. Sedert enkele jaren is gekend dat VEGF (vascular endothelial growth factor) een belangrijke rol speelt in het ontwikkelen van die nieuwgevormde en abnormale bloedvaatjes. Deze anti-VEGF gaan deze nieuwvaatvorming en lekkage kunnen verminderen. Ze worden in de glasvochtruimte ingespoten (intravitreale injecties).
VEGF-remmers zijn op dit moment de beste behandeling van natte LMD. Bij de behandeling met VEGF-remmers stabiliseert de gezichtsscherpte bij een groot deel van de patiënten. Bij een ander deel (20 à 30 %) geeft het zelfs een visusverbetering, zeker op korte termijn.
Het effect van de injectie is uitgewerkt na verloop van een aantal weken, vandaar dat er meerdere injecties nodig zijn.
Intussen is de behandeling met anti-VEGF al meerdere jaren mogelijk, waardoor de verwachting op lange termijn bekend is. Na vijf jaar blijkt de visus stabiel tegenover de visus bij aanvang van de behandeling. Men moet wel weten dat indien men niets zou gedaan hebben, er een uitgesproken visusdaling zou geweest zijn.
Omdat LMD, zonder behandeling, quasi altijd een sterke visusdaling veroorzaakt, wordt het bereiken van een stabiele gezichtsscherpte gezien als een succesvolle behandeling.
De diagnose van natte LMD kan gesteld worden met een OCT-scan (netvliesscan). Dit onderzoek gaat snel en wordt niet als onaangenaam ervaren.
Natte LMD kan niet genezen worden, doch we kunnen, mits frequente opvolgingen, de visusverslechtering in de meeste gevallen inperken.